درد سیاتیک چگونه است؟
عملکرد نادرست عصب سیاتیک (Sciatica) موجب بروز یک بیماری به نام سیاتیک می گردد. سیاتیک با درد، ضعف، بی حسی و یا سوزن سوزن شدن پا همراه است. این علائم در اثر آسیب و یا وارد آمدن فشار به عصب سیاتیک، بروز می کنند.
عصب سیاتیک از قسمت پایین کمر یا نخاع شروع شده و تا انتهای هر پا ادامه دارد. عصب سیاتیک یکی از بلندترین عصب ها در بدن می باشد.
این عصب از قسمت پایین کمر شروع شده و تا پشت باسن، ران و ساق و انتهای پا ادامه دارد.
این عصب، عضلات پشت زانو و پایین پا را کنترل می کند و حس را در پشت ران، قسمتی از پایین پا و کف پا ایجاد می کند.
دلایل سیاتیک
– آسیب و ناراحتی در قسمت پایین کمر و ستون فقرات
– شکستن دیسک های کمر (دیسک ها همانند یک بالش بین مهره های ستون فقرات عمل می کنند)
– لغزیدن و خارج شدن دیسک از جای خود
– درد در عضلات باریک باسن
– شکستگی و یا آسیب لگن خاصره
– تومور
– خونریزی داخلی
– عفونت
– فتق دیسک (بیرون زدگی دیسک)
– رشد بیش از اندازه استخوان
– آسیب عصب در اثر دیابت (نوروپاتی دیابتی)
– استئوآرتریت
– استئوپروز (پوکی و شکستگی استخوان)
– فشار به عصب سیاتیک
– تنگی کانال نخاع
– بارداری
– لخته خون
– ایجاد آبسه (ورم چرکی)
– افزایش وزن
– عدم انجام فعالیت ورزشی منظم
– پوشیدن کفش های پاشنه بلند
– خوابیدن روی تشک خیلی نرم
عوامل خطر سیاتیک
۱- سن: با افزایش سن ممکن است تغییراتی در نخاع ایجاد شود، مانند فتق دیسک و رشد بیش از اندازه استخوان که اینها باعث سیاتیک می شوند.
۲- اضافه وزن: چاقی باعث افزایش فشار بر ستون فقرات و بدتر شدن درد سیاتیک می گردد.
۳- نوع شغل: شغل های که نیاز به چرخیدن پشت دارند و یا فرد باید بار سنگینی را حمل کنید و یا نیاز به رانندگی ونشستن طولانی‌مدت دارند، ممکن است باعث درد سیاتیک شوند.
۴- نشستن طولانی مدت و یا زندگی بدون تحرک
۵- دیابت و افزایش آسیب عصب
۶- آرتریت (ورم مفاصل)
علائم سیاتیک
درد سیاتیک بسیار گسترده است و ممکن است طول یک پا و یا انگشتان پا را درگیر کند.
– احساس گزگز خفیف، درد خفیف و یا احساس سوزش. در برخی افراد، این درد آنقدر شدید است که شخص را از فعالیت روزانه باز می دارد.
– در اغلب مواقع، درد در یک طرف بدن می باشد.
– برخی افراد دارای دردی کشنده در یکی از پاها و یا مفصل ران و همچنین بی حسی در پای دیگر می باشند. درد و بی حسی ممکن است در پشت ساق پا، پشت زانو و یا در کف پا نیز احساس شود.
– پای دچار سیاتیک ضعیف می باشد.
– در ابتدا درد سیاتیک آرام است و با گذشت زمان و در اثر عوامل زیر بدتر می شود: بعد از ایستادن و نشستن، در شب، هنگام عطسه کردن و سرفه کردن و خندیدن، هنگامی که به پشت خم می شوید و یا به مدت طولانی راه می روید و یا اگر دچار تنگی کانال نخاع باشید.
راه های تشخیص سیاتیک
پزشک در ابتدا معاینه بدنی از بیمار انجام می دهد و در طی این معاینه، موارد زیر خود را نشان می دهند:
– ضعف در خم کردن زانو و حرکات پا
– خم کردن پا به سختی
– عکس العمل ضعیف و یا غیرطبیعی در پاها
– بی حسی پاها
– درد در هنگام بالا بردن پا
آزمایشات پزشکی زیر در صورتی باید انجام شود که شدت و مدت درد زیاد باشد:
– آزمایش خون
– تصویربرداری با اشعه X
– MRI
درمان سیاتیک
اغلب درد سیاتیک به خودی خود از بین می رود، اما احتمال برگشت آن زیاد است.
درد کمر و پاها ممکن است در اثر یک بیماری دیگر باشد، لذا باید ابتدا علت دقیق این درد را بدانید و سپس درمان را شروع کنید.
برخی موارد، هیچ درمانی مورد نیاز نیست و بهبودی به خودی خود انجام می شود.
اگر درمان های زیر برایتان موثر واقع نشود، پزشک برای کاهش درد عصب، دارو تجویز می کند.
درمان خانگی سیاتیک
– محل درد را سرد و گرم کنید. برای ۴۸ تا ۷۲ ساعت اول، کمپرس سرد (مثل کیسه یخ) و بعد از آن کمپرس گرم (حوله گرم) را قرار دهید. البته می توانید از داروخانه بسته های کمپرس سرد و گرم را تهیه کنید.
همچنین برای کمپرس گرم می توانید یک حوله را در زیر آب داغ بگیرید، سپس آن را بچلانید تا آبش خارج شود و آن را در قسمت کمر خود قرار دهید. برخی محققان بر این باورند که گرمای مرطوب بهتر درد را تسکین می دهد.
– داروهای مسکن مانند ایبوپروفن و یا استامینوفن مصرف کنید.
– خوابیدن در رختخواب بیشتر از دو روز توصیه نمی شود.
– بر روی صندلی نرم ننشینید، خم نشوید و پای خود را بالا نبرید.
– به پشت روی یک محل سفت دراز بکشید و یک بالشت را زیر زانوهای خود قرار دهید، و یا روی یک طرف بدن دراز بکشید و یک بالش را بین زانوهای خود قرار دهید.
– چند روز اول بیماری، فعالیت خود را کم کنید. بعد از آن، به آرامی فعالیت های روزانه خود را شروع کنید.
– تا شش هفته بعد از شروع درد، از بلند کردن اجسام سنگین و یا چرخش پشت خودداری کنید.
– بعد از ۲ تا ۳ هفته، شروع به ورزش کردن کنید و شامل ورزش های تقویت‌کننده شکم و بهبوددهنده انعطاف پذیری ستون فقرات باشد.
درمان های مکمل و جایگزین سیاتیک
– طب سوزنی: برخی از مطالعات نشان می دهند طب سوزنی تسکین‌دهنده درد پشت می باشد.
– کایروپراکتیک: برای این نوع درمان، ستون فقرات دستکاری می شود. با کایروپرکتیک، حرکت و بهبود عملکرد و کاهش درد در ستون فقرات دیده می شود.
عوارض ناشی از سیاتیک
– لغزش دیسک
– تنگی کانال نخاع
– عدم احساس و ضعف در پای درگیر
– از دست دادن عملکرد روده ای و یا مثانه ای
پیشگیری از سیاتیک
– اجتناب از نشستن طولانی مدت
– دراز کشیدن با فشار بر روی باسن
– منظم ورزش کردن و بیشتر ورزش های شکم و کمر برای درست ایستادن و نشستن
– برای نشستن، صندلی دارای دسته و چرخ را انتخاب کنید. در پشت کمر خود، یک بالشت قرار دهید تا گودی طبیعی کمر حفظ شود. موقع نشستن روی صندلی، باید زانوها و باسن در یک خط قرار بگیرند.
– اگر برای مدت طولانی می ایستید، یک پای خود را بر روی سطحی بالاتر مثل چهارپایه قرار دهید و بعد از مدتی، جای پاهای خود را عوض کنید.
– هنگامی که می خواهید جسم سنگینی را از روی زمین بلند کنید، بنشینید و زانوها را خم کنید، در حالیکه پشتتان صاف باشد. جسم سنگین را نزدیک بدنتان حمل کنید. از بلند کردن و چرخیدن همزمان خودداری کنید و از یک نفر کمک بخواهید.
